Ülkemizde bir çok kişi, yoğun iş temposundan dolayı vakit ayıramama, yapılacak testlerden dolayı canları yanacağı endişesi ve maddi imkanlarının kısıtlı olması gibi nedenlerden dolayı erken tetkik ve taramalarını yaptıramamaktadır. Maalesef erken tanılandığında tedavisi mümkün olan bir çok kanser türünün geç teşhis edilmesinden dolayı, her yıl binlerce insan hayatlarını kaybetmektedir.
Kanser hastalığının en önemli risk faktörleri, genetik, sigara kullanımı, kötü beslenme alışkanlıkları – obezite, fiziksel hareketsizlik, çevresel faktörlerdir. Genetik faktörler bireysel olarak değiştirilemeyen faktörlerdir, ancak diğer tüm faktörleri bireysel veya toplumsal davranışlarla değiştirebilmek mümkün. Sigara kullanımını azaltarak, kötü beslenme alışkanlıklarından kendimizi ve çocuklarımızı vazgeçirerek kanser hastalığında mücadelede bireysel ilk adımları atmış oluruz. İkinci adım erken tanı ve tarama yöntemlerini bilmek ve uygulamak. Özellikle meme, prostat, rahim ağzı, barsak ve cilt kanserleri gibi erken tarama programlarına uyulduğu takdirde önlenebilir hastalıkların yaş gruplarına göre sağlık tarama yöntemlerini bilmek ve uygulamak, çağımızın hastalığı olan kanserden korunmada son derece önemlidir. Ülkemizde tedavisi en pahalı ve en sık rastlanan kanser türleri olan akciğer kanseri için 14 bin, bağırsak kanseri için 12 bin, yumurtalık kanseri için ise 10 bin dolar yıllık tedavi maliyeti bulunmaktadır. Ülkemizde kanser tedavisine harcanan para, Sağlık Bakanlığı bütçesinin yaklaşık beşte birini oluşturmaktadır. Türkiye’nin kanser bütçesi, Avrupa’daki 6. büyük bütçedir. Halbuki, erken tanı ve tarama yöntemlerinin etkin ve doğru kullanılması ile, vaka sayılarında ve hastalığın tedavisi için harcanan maliyetlerde ciddi oranlarda azalma sağlanabilir.
Kanser hastalığının tedavisinde ülkemiz oldukça başarılı ancak; sağlık tarama programlarına uymamak ve erken tanı yöntemlerini etkin ve zamanında kullanmamak da, hastalıkla mücadelede kanayan bir yaramız. Bu nedenle; Türk Kanser Derneği’nin en öncelikli amaçlarından biri; toplumda kanser konusunda farkındalık yaratmak, düzenlenen seminerler ve eğitimlerle kişileri korunma yöntemleri, tarama programları hakkında bilgilendirmektir. Türk Kanser Derneği, "Erken tanı hayat kurtarır" sloganından yola çıkarak, özellikle meme, prostat, rahim ağzı, cilt ve bağırsak kanserleri gibi erken teşhis edilebilen kanser türleri için her yıl binlerce kişiye ücretsiz kanser taraması hizmeti sunmaktadır.
1. Meme kanseri
20 yaşından itibaren kendi kendine meme muayenesi erken tanı açısından oldukça önemlidir. ("Kendi Kendine Meme Muayenesi" videosunu izleyin.)
20’li – 30’lu yaşlardaki kadınlar en az 2 yılda bir klinik meme muayenesi yaptırmalıdır.
40 yaş üzeri kadınlar için her yıl klinik meme muayenesi ve yılda bir kez mammografi önerilmektedir.
2. Serviks kanseri
İlk cinsel ilişkiden itibaren 29 yaşına kadar 3 yılda bir, veya 21-29 yaş arası üç yılda bir kadın doğum muayenesi ve pap-smear testi yaptırılmalıdır.
30 yaş ve üzeri kadınlar ise 5 yılda bir kadın doğum muayenesi, pap-smear testi ve HPV testi yaptırmalıdır.
3. Kolon kanseri
50 yaşından itibaren her yıl dışkıda gizli kan testi,
5 yılda bir rektal muayene ve rektosigmoidoskopi,
5-10 yılda bir çift kontrastlı kolon grafisi ve rektal muayene,
10 yılda bir rektal muayene ve kolonoskopi yaptırılmalıdır.
4. Prostat kanseri
50 yaşından itibaren her yıl rektal tuşe ve PSA testi yaptırılması önemlidir.
Beslenme şekli, sigara alkol kullanımı gibi kişisel alışkanlıklar, ailede kanser hastalığı gibi genetik nedenler kansere yakalanma riskini etkilemektedir. Bu nedenle tarama tetkiklerinin bazen daha erken başlaması ve farklı periyodlarda yapılması gerekebilir. Risk Değerlendirme Formu size bu konuda yardımcı olacaktır.
BURADAN, Risk Değerlendirme Formu'nu doldurup gönderdiğinizde, uzmanlarımız sizin için gerekli kanser tarama programını belirleyecek ve size bildireceklerdir.
